Του Κωνσταντίνου Καρκανιά - Πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικών Κολεγίων

 

Από χρόνια έχει γίνει αποδεκτό, ότι το 1989 ήταν το έτος κατά το οποίο ξεκίνησε η λειτουργία των κολεγίων, δηλαδή των εκπαιδευτηρίων που οργανώνουν πανεπιστημιακές σπουδές σε συνεργασία με Πανεπιστήμια χωρών της ΕΕ και στοχεύουν στην παροχή πτυχίων, που θα αναγνωρίζονται από την Ελλάδα.

 

Η εξέλιξη αυτή, πυροδοτήθηκε από την υπογραφή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 48 του 1989, η οποία προέβλεπε την επαγγελματική αναγνώριση των πτυχίων από Πανεπιστήμια της ΕΕ, σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ. Είκοσι χρόνια μετά, το 2009, δόθηκαν οι πρώτες άδειες κολεγίων, με υπογραφή του τότε υπουργού Παιδείας κ. Άρη Σπηλιωτόπουλου σε εφαρμογή του Ν.3696/2008 (του νόμου Στυλιανίδη όπως ονομάζεται), ενώ 25 χρόνια μετά, μπαίνοντας στο 2014, έχουν λυθεί πολλά από τα προβλήματα που απασχολούσαν τα κολέγια, τα οποία αναγνωρίζονται πλέον από την κοινωνία ως ο τρίτος πυλώνας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Εξακολουθούν, όμως, να υπάρχουν πολλά και σημαντικά εμπόδια για την ανάπτυξή τους, τα οποία παρεμβάλλονται περιέργως από την Πολιτεία, την ίδια που τους έχει χορηγήσει τις άδειες λειτουργίας.

 

Τα κυριότερα από αυτά, είναι η θέσπιση μιας πολύπλοκής και χρονοβόρας διαδικασίας για την αναγνώριση των πτυχίων, η παρεμπόδιση προσέλκυσης ξένων φοιτητών, παρά τη σχετική πρόβλεψη του Νόμου 3696/2008 και η εφαρμογή πολύπλοκων κανονισμών για την αδειοδότηση και λειτουργίας τους.

Όλα αυτά γίνονται, ενώ το σύνολο των νομοθετικών ρυθμίσεων από το 2008 έως σήμερα, φαίνεται ότι είναι ευνοϊκό για τα κολέγια και τους σπουδαστές τους.

 

Το πρώτο θετικό αποτέλεσμα των πρόσφατων νομοθετικών ρυθμίσεων, ήταν η παροχή των νέων αδειών λειτουργίας σε περισσότερα από 30 κολέγια, τα οποία λειτουργούν κυρίως στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Κατά το 2013 – 2014 τα κολέγια διατήρησαν μάλλον σταθερό τον αριθμό των σπουδαστών τους, αλλά η οικονομική κρίση επέβαλε μειώσεις διδάκτρων και αναστολή πολλών επενδυτικών σχεδίων. Η δεύτερη και πολύ σημαντική θετική εξέλιξη, είναι η έκδοση από το ΣΑΕΠ (Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων), αρκετών αποφάσεων αναγνώρισης πτυχίων, που έχουν δοθεί από Βρετανικά Πανεπιστήμια σε απόφοιτους κολεγίων. Αυτές βασίστηκαν στις προβλέψεις του Π.Δ 38/2010, όπως συμπληρώθηκε από τον Νόμο 4093/2012 και αφορούν μεταπτυχιακούς τίτλους.

Αναμένουμε, ότι αυτή η διαδικασία θα επιταχυνθεί. Σημειώνουμε, όμως, ότι για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, χρειάζεται απλοποίηση των σχετικών κανονισμών, οι οποίοι σε πολλά θέματα δεν ακολουθούν το πνεύμα του Νόμου.

 

Θυμίζουμε, ότι σήμερα υπάρχουν δυο τρόποι αναγνώρισης με βάση το Π.Δ 38/2010:

 

Αρμόδιο όργανο για την χορήγηση της επαγγελματικής ισοδυναμίας των πτυχίων των αποφοίτων των κολλεγίων, με εκείνα των αποφοίτων των ελληνικών ΑΕΙ, είναι το ΣΑΕΠ, το οποίο αφού εξετάσει τη διάρκεια και το πρόγραμμα των σπουδών που έχει ακολουθήσει κάθε απόφοιτος κολεγίου, αποφαίνεται για την χορήγηση της ισοδυναμίας.

 

Με αυτό τον τρόπο, κατοχυρώνονται πλέον τα επαγγελματικά προσόντα των αποφοίτων μας και αίρονται τα όποια εμπόδια στην άσκηση του επαγγέλματος τους. Αυτό σημαίνει, ότι οι απόφοιτοι ελληνικών κολλεγίων, τα οποία έχουν συνάψει συνεργασίες με Πανεπιστήμια χωρών της ΕΕ, θα μπορούν να έχουν τα ίδια ακριβώς δικαιώματα ασκήσεως επαγγέλματος, σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, με εκείνα που διαθέτουν οι απόφοιτοι Ελληνικών Πανεπιστημίων.

 

Όμως, παρά τις θετικές εξελίξεις που προαναφέρθηκαν, εξακολουθεί να υπάρχει επί πολλά χρόνια η παράνομη και περίεργη αδράνεια του υπουργείου Παιδείας, να εφαρμόσει το άρθρο 21 του Ν.3696/2008, το οποίο προβλέπει ότι το υπ. Παιδείας και Εξωτερικών, υποχρεούνται να βοηθούν τα κολέγια, για να προσελκύσουν ξένους φοιτητές.

 

Το υπ. Παιδείας, παρά τις συνεχείς και επίμονες προσπάθειές μας, όχι μόνο δεν κάνει τίποτε για την εφαρμογή του Νόμου αλλά με διάφορους τρόπους παρεμποδίζει την ροή ξένων φοιτητών προς τα κολέγια.

 

Αυτό είναι προφανώς αντίθετο και προς τον Νόμο αλλά και προς το συμφέρον της χώρας και διαφορετικό προς την πολιτική, που ακολουθούν πολλές χώρες στον κόσμο σε αυτό το θέμα.

 

Εμείς πιστεύουμε, ότι πρέπει άμεσα να συγκροτηθεί ένα συμβούλιο με εκπροσώπους του Συνδέσμου Ελληνικών Κολεγίων και των υπουργείων Παιδείας, Εξωτερικών, Ανάπτυξης και Εσωτερικών, το οποίο θα συμβάλει στην δημιουργία μιας εθνικής πολιτικής για την προσέλκυση ξένων φοιτητών και στην συνέχεια θα εποπτεύει την εφαρμογή της.

 

Σημειώνουμε, ότι είναι δυνατόν, χωρίς μεγάλη δυσκολία, να δημιουργηθεί ροή τουλάχιστον 5.000 ξένων φοιτητών ανά έτος, κάτι που μέσα σε πέντε χρόνια θα είχε ως αποτέλεσμα:

 

Όλα αυτά, θα οδηγούσαν γρήγορα στην επίτευξη των στόχων μας, που είναι 1.000.000.000 ευρώ για την Ελλάδα, από ξένους φοιτητές στα κολέγια.

 

Σημαντικό είναι, ότι για την επίτευξη αυτού του στόχου δεν χρειάζονται κρατικές, ούτε μεγάλες πρόσθετες ιδιωτικές επενδύσεις. Χρειάζεται μόνο διέγερση κάποιων πολιτικών και αλλαγή νοοτροπίας κάποιων κρατικών υπαλλήλων. Είναι φανερό λοιπόν και εδώ, ότι ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της χώρας αλλά το Κράτος δεν θέλει.

Φωτεινή εξαίρεση, αποτελεί η αρμόδια διεύθυνση του υπ. Εξωτερικών, η οποία έχει αντιληφθεί την δυναμική που υπάρχει σε αυτόν τον τομέα και προσπαθεί.

 

Ήδη, αρκετά κολέγια μετέχουν στην επιχειρηματική αποστολή, που οργανώνει το υπουργείο στο Κουβεϊτ και θα υπάρξουν και πολλές άλλες παρόμοιες συναντήσεις σύντομα. Ελπίζουμε, ότι το υπ. Εξωτερικών θα μπορέσει να προκαλέσει την αλλαγή στάσης της Πολιτείας.

 

Δεν πρέπει να παραλείψουμε να σημειώσουμε, ότι στα βρετανικά αντίστοιχα με εμάς κολέγια (δεν περιλαμβάνουμε τα Πανεπιστήμια) φοιτούν σχεδόν 200.000 φοιτητές, από τους οποίους η μεγάλη πλειονότητα προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ.

 

Τελευταίο θέμα που πρέπει να απασχολήσει την Ελληνική Πολιτεία, σχετικά με τα κολέγια, είναι η προοπτική και της θεσμικής αναγνώρισής τους ως «Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης», ή όπως μερικές φορές κακώς λέγεται, ως «Ιδιωτικών Πανεπιστημίων».

 

Έχουν αρχίσει ήδη οι συζητήσεις για την αλλαγή του Συντάγματος και προφανώς και για την αλλαγή του άρθρου 16, το οποίο καλύπτει τα θέματα της Εκπαίδευσης. Επομένως, είναι καιρός να αντιμετωπιστεί η πραγματικότητα, το γεγονός δηλαδή ότι τα κολέγια και ιδιαίτερα τα μέλη μας, που συνεργάζονται με Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια, έτσι ώστε να είναι και να λειτουργούν ως Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

 

Τα βασικά στοιχεία λειτουργίας τους που ενισχύουν αυτή την άποψη είναι τα ακόλουθα:

 

Έχω θέσει σκοπίμως τις λέξεις «Ιδιωτικά Πανεπιστήμια» εντός εισαγωγικών, γιατί αυτός είναι ένας όρος, που χρησιμοποιείται ευρέως από όλους τους δημοσιογράφους, αλλά και συνεργάτες και σπουδαστές μας, χωρίς όμως να ανταποκρίνεται στην σημερινή νομική πραγματικότητα.

 

Είναι αλήθεια λοιπόν, ότι τα κολέγια λειτουργούν σήμερα με όλα τα χαρακτηριστικά πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και ότι αυτό που λείπει είναι η θεσμοθέτηση τους ως τέτοιων.

 

Εάν τελικά επιτευχθεί η συνταγματική αλλαγή, θα πρέπει να μην υπάρχει ο περιορισμός για μη κερδοσκοπική μορφή των νέων ιδρυμάτων, γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε γνωστές στρεβλώσεις.

 

Αντιθέτως θα πρέπει να προβλεφθούν κατάλληλες προϋποθέσεις ιδρύσεως, ώστε να προκύψει ωφέλεια για τους σπουδαστές και τη χώρα. Προφανώς σε αυτό το νέο περιβάλλον, θα εισέλθουν πολύ λιγότεροι εκπαιδευτικοί οργανισμοί από ότι τα σημερινά κολέγια, κάτι που είναι δυνατόν να επιτευχθεί με συνενώσεις κολεγίων, όπως έχει συμβεί σε πολλές χώρες του κόσμου.

 

Αν οι πολιτικοί μας τολμήσουν, τα οφέλη για την χώρα θα είναι πολλά.